Nguyên nhân gây cạn kiệt sông Hồng và giải pháp khắc phục.[26/02/15]
26/02/2015 08:48
NGUYÊN NHÂN GÂY CẠN KIỆT SÔNG HỒNG
VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC
Trương Đình Dụ, Trần Đình Hòa
và các cộng sự
I ĐẶT VẤN ĐỀ.
- Từ những năm 1960 Nhà nước đã xây dựng nhiều hệ thống thủy nông lấy nước từ sông Hồng, ví dụ hệ thống đại thủy nông Bắc Hưng Hải. Các hệ thống thủy nông này là cơ sở hạ tầng đã góp phần lớn làm đổi đời của người dân Đồng Bằng
Bắc Bộ (ĐBBB), vì trước đó ĐBBB luôn bị hạn hán, mất mùa đói kém.Nhưng từ năm 2004 trở lại đây vào mùa khô mực nước sông Hồng tụt xuống thấp hơn đáy cống và bể hút trạm bơm của các hệ thống thủy nông lấy nước từ sông Hồng, gây ra nạn thiếu nước trầm trọng cho sản xuất nông nghiệp, gây ra sự khô hạn của các hệthống kênh làm cho các làng mạc, phố phường ở đồng bằng Bắc Bộ bị ô nhiễm nặng, môi trường sinh thái gần như tình cảnh trước khi chưa có hệ thống công trình lấy nước. Tình trạng đó ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế xã hội ĐBBB. Đặc biệt ảnh hưởng rất lớn đến cảnh quan môi trường sinh thái Hà Nội, vì đoạn sông Hồng qua Hà Nội trong lịch sử hình thành của nó chưa bao giờ bị cạn kiệt như hiện nay,lòng sông Hồng thành “bãi hoang”, sông Nhuệ tù đọng đen ngòm…
Trước tình hình cạn kiệt nặng nề, ngành Nông Nghiệp và điện lực đã đề ra giải pháp xã nước tăng cường vào ba đợt mùa khô,cuối tháng 1, đầu tháng 2 và cuối tháng 2, ví dụ năm 2013 đợt 1 :22/1 -29/1 ,đợt 2: 01/02 – 08/02 đợt 3: 16/02-21/02 cả ba đợt xả 4768 triệu m3 nước. Đây là giải pháp cấp cứu trước mắt, giải quyết nhanh, nhưng có nhiều nhược điểm:
-Không giải quyết được nguyên nhân cơ bản gây cạn kiệt, các hệ thống chỉ có nước khoảng 20 ngày xả nước, thời gian còn lại dừng xả thì các hệ thống thủy nông lại cạn kiệt, lại bị thiếu nước và bị ô nhiểm môi trường, ví dụ hệ thống sông Nhuệ mấy năm gần đây vào mùa khô dòng sông sống lại trong mấy ngày xả nước, thời gian còn lại dòng sông bị tù đọng, nước nhiễm bẩn đen ngòm, gây bức xúc cho cà vùng dân cư rộng lớn trong hệ thống.
-Mất lượng nước xã chảy ra biển quá lớn vì chỉ lấy được vào ruộng khoảng 30% tổng lượng nước xả (tuy lượng nước này đã qua tua bin để phát điện nhưng không theo kế hoạch, nên vẩn gây thiệt hại về kinh tế) Vậy phải tìm được nguyên nhân gây cạn kiệt và giải pháp để khôi phục lại nhiệm vụ của các hệ thống lấy nước từ sông Hồng một cách bền vững.