Nên dừng hẳn cả nhà máy bột giấy và giấy ’Lee & Man’.[03/08/16]

Nên dừng hẳn cả nhà máy bột giấy và giấy ’Lee & Man’

 

Tô Văn Trường

Nghe nói Bộ Công thương dự kiến đề xuất dừng dự án nhà  máy bột giấy Lee & Man ở Hậu Giang.  Tác hại chung của nhà máy giấy  Lee & Man hôm lâu, tôi đã viết thành bài đưa ra công luận và cũng đã được những người có thẩm quyền quan tâm xem xét, xử lý. 

Theo tôi hiểu dù là sản xuất bột giấy đi từ gỗ hay từ giấy thải cũng đều phải làm đúng qui định. Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) lúc đầu chỉ là bản cam kết về môi trường do cấp huyện ký OK là xong. Sau đó, có làm bổ sung ĐTM cũng chỉ là sản phẩm "vẽ ra" và được phần lớn là những người lơ mơ về chuyên môn , chưa có kinh nghiệm giám sát hay quản lý môi trường hoặc vì lý do tế nhị nào đó cũng cho qua. Sau khi thông qua, người ta chẳng quan tâm nhiều đến môi trường nữa, mà chỉ để ý đến lợi nhuận.  

Tôi nghĩ không nên làm nhà máy giấy bột mới từ gỗ, vì phải có qui hoạch rừng. Giấy viết ngày nay, nhu cầu không nhiều nữa.

Bột giấy làm từ giấy thải (chiếm trên 30 %), gồm giấy bao bì cũ, sách-báo-giấy cũ. Nguyên liệu thải này được đánh tơi bằng nước và cơ học trong thùng quay lớn. Bột thô được thu để nghiền tiếp và trải qua quá trình hóa chất nữa (khử mực-deinked) bằng NaOH (phổ biến nhất) để tẩy mực và làm trắng. Sau đó là công đoạn làm bấy carton. Sau mỗi đợt, người ta thu gom các phần thép, đồng, nhựa ở đáy thùng.

Như vậy, nước thải có nhiễm kiềm, cho nên phải xử lý nước thải này.

Bột giấy mới  làm từ gỗ, có nhiều phương pháp tạo bột giấy : cơ, hóa chất, lai giữa cơ và hóa.

Phổ biến hiện nay là bột giấy hóa, dăm gỗ cùng với các hóa chất được nấu trong thùng lớn để phá vỡ mạch gỗ-lignin. Phương pháp  hóa này lại có 2 công nghệ là KRAFT và SULFITE.

Bột giấy được tẩy bằng các hóa chất gốc chlorine, như chlorine dioxide, ogygen, ozone và hydrogen peroxide. Đây là điều chúng ta phải quan tâm vì liên quan đến môi trường. 

Nhà máy bột giấy hóa như nhà máy Kraft có chu trình gần như khép kín xét về các hóa chất vô cơ. Chỉ quá trình tẩy trắng bằng chlorine tạo ra một lượng lớn các hợp phần organochlorine, cả dioxin nữa.

Phản ứng quá trình làm bột bằng công nghệ Kraft thải ra các hợp phần  mùi hôi của động vật từ việc hình thành các hóa chất methanethiol, dimethyl sulfide và dimethyl disulfide trong quá trình phá bỏ cấu trúc lignin.

Tóm lại: Tốt nhất là nên dừng hẳn cả nhà máy bột giấy và giấy Lee & Man vì "lợi bất cập hại" ở vùng nhạy cảm trọng điểm về nông nghiệp nhất là tôm cá của đồng bằng sông Cửu Long.  Việc có thể chuyển đến vùng quy hoạch khác là do Bộ Công thương phải tính  toán kỹ từ những bài học đắt giá trong chủ trương  đầu tư và bảo vệ môi trường.