Nghiên cứu ứng dụng mô hình mưa – dòng chảy thời đoạn tháng “2 thông số” ở Việt Nam.[14/09/16]
14/09/2016 15:07
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG MÔ HÌNH MƯA - DÒNG CHẢY THỜI ĐOẠN THÁNG ‘2 THÔNG SỐ’ Ở VIỆT NAM
Ngô Lê An
Đại học Thuỷ lợi
…GIỚI THIỆU CHUNG
Dòng chảy thời đoạn tháng được sử dụng trong nhiều bài toán cân bằng nước như bài toán điều tiết cấp nước, cân bằng nước trên lưu vực sông, phân bổ sử dụng tài nguyên nước… Đối với các bài toán này, mô hình mô phỏng dòng chảy thời đoạn ngắn hơn như giờ hay ngày thường không cần thiết sử dụng do mức độ chi tiết yêu cầu của bài toán không cao trong khi đầu vào của các mô hình lại đòi hỏi về dữ liệu thì rất chi tiết (đặc biệt là dữ liệu nhu cầu sử dụng nước theo thời đoạn ngắn khó thu thập). Trong khi đó, dòng chảy thời đoạn tháng thường không bị ảnh hưởng bởi các tác động bất thường trong tự nhiên diễn ra trong thời gian ngắn như quá trình mưa sinh lũ, tổn thất điền trũng, tổn thất cất trữ… nên đường quá trình dòng chảy vì thế thường “trơn tru” hơn. Nhìn chung, trong thời đoạn tháng, dòng chảy chủ yếu phụ thuộc vào quan hệ giữa mưa và lượng bốc thoát hơi thực tế (nếu không có các tác động can thiệp vào dòng chảy khác như hồ chứa, cống lấy nước…) do quá trình chuyển động liên tục của nước từ khí quyển xuống đến bề mặt đất, thấm trong đất rồi bốc hơi và sinh dòng chảy. Xét trong một thời kỳ dài, có thể nói lượng mưa rơi xuống được phân chia thành hai thành phần là dòng chảy trên sông và lượng bốc hơi trở lại khí quyển. Vì vậy, các mô hình mưa dòng chảy thời đoạn tháng sẽ có dạng đơn giản hơn, ít thông số hơn, ít yêu cầu về dữ liệu hơn và tính toán nhìn chung nhanh hơn so với các mô hình mưa dòng chảy thời đoạn ngắn như ngày hay giờ…
…