Về dự án đảo Hoa Sen tại vịnh Đà Nẵng.[30/05/18]

Về dự án đảo Hoa Sen tại vịnh Đà Nẵng (Trả lời các câu hỏi của báo Thanh niên)

 

 

Tô Văn Trường

Chuyên gia độc lập về tài nguyên nước và môi trường

 

Tôi cũng chỉ mới biết ý tưởng dự án khủng lấn biển 8 tỉ USD sẽ được xây dựng ở vịnh Đà Nẵng (qua thông tin của báo Thanh Niên). Đây là dự án vừa được nhóm các nhà đầu tư  gồm Tập đoàn Pavillion-Malaysia, Quỹ Bamboo Capital và Công ty CP Lương thực Đà Nẵng đề xuất thực hiện dự án lấn vịnh Đà Nẵng thực hiện dự án đảo Hoa Sen (Lotus Island)  tại vịnh Đà Nẵng. Với đề xuất ban đầu, dự án sẽ có quy mô trên 1.400 ha, hình thành từ việc xây dựng lấn biển, ở vị trí cách đất liền khoảng 1km kéo dài từ vùng biển khu vực quận Hải Châu đến quận Liên Chiểu. Dự án dự kiến được xây dựng trong 6 năm với tổng giá trị đầu tư mặt bằng tương đương 8 tỉ USD.

Nếu trở thành hiện thực thì đây sẽ là công trình lấn biển lớn nhất Việt Nam, mang tầm cỡ thế giới với quẩn thể các quần đảo nhân tạo được ghép nối thành khối hình hoa sen độc đáo. Giữa các quần đảo nhỏ là các kênh biển có chiều rộng hơn 300m nối liền với khu vực hồ điều tiết chính giữa dự án để tạo dòng chảy, đảm bảo cảnh quan môi trường biển của khu vực cũng như là tuyến giao thông nối giữa các đảo vv...

Từ ý tưởng đến quy hoạch và xây dựng dự án còn qua nhiều giai đoạn nhưng chúng ta có thể hình dung thấy trước được các công việc cần thiết phải thực hiện theo luật pháp của VN. Sau đây là phần trả lời các câu hỏi của báo Thanh niên.

1. Vị trí vịnh Đà Nẵng rất quan trọng, liệu có hay không ý đồ chính trị gì khi rót 8 tỉ đô chỉ để lấp, lấn vịnh Đà Nẵng, chiếm vị trí chiến lược? 

Trả lời

Nếu nói đến chính trị thì hiện nay hàng loạt dự án cho xây dựng cao ốc quanh vịnh đã là một trong những rủi ro lớn vì lộ các bí mật quân sự trong vịnh rồi.

Trước đây, khoảng hơn 1 năm, Sở Tài nguyên & môi trường Đà Nẵng có đề cập làm công viên nhỏ bên biển Sơn Trà (khoảng 10 ha) nhưng cũng đã được các nhà khoa học yêu cầu thận trọng, nghiên cứu thật bài bản. Vịnh Đà Nẵng rất đẹp, đã bị lấn một phần rồi (một việc làm rất không hợp lý về môi trường và ảnh hưởng đến cảng Tiên Sa). Nay lại làm rât lớn rộng đến 14km², phải xem xét tiềm lực, kinh nghiệm của  nhà đầu tư, tham vấn có trách nhiệm của các bên hữu quan từ trung ương đến địa phương, ý kiến của các nhà khoa học, người dân vì vùng biển này nhạy cảm chính trị, nhất là với cảnh sát biển và hải quân VN.

 2, Dự án này, nếu được thực hiện sẽ gây tác động đến môi trường biển tại vịnh Đà Nẵng và quanh khu vực như thế nào ? 

Trả lời

Bất cứ dự án nào khi tiến hành xây dựng đều tác động đến môi trường cả mặt tích cực và tiêu cực. Cần phải dựa vào báo cáo đánh giá môi trường chiến lược quy hoạch phát triển Đà Nẵng, quy hoạch phát triển vùng biển miền Trung và báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án để cân nhắc xem có nên làm hay không và nếu làm phải chứng minh các mặt được là lớn nhất và cái mất là ít nhất và có các giải pháp giảm thiểu bất lợi. Bây giờ mới chỉ là ý tưởng phải khi nào có hồ sơ dự án mới đủ cơ sở xem xét đánh gía toàn diện và cụ thể về các mặt tác động đến môi trường cả về định tính và định lượng.

3, Xin ông phân tích chi tiết, cụ thể về những yêu cầu nội dung cần quan tâm lưu ý phải thực hiện khi đánh giá tác động môi trưởng của dụ án?

Đối với dự án lấn biển, các vấn đề liên quan đến tác động môi trường cần xem xét bao gồm:

Xác định phạm vi ảnh hưởng của dự án là việc làm tối quan trọng trong trường hợp dự án lấn biển “khủng” này, vì tác động đến môi trường không chỉ tại khu vực thực hiện dự án (1.400 ha) mà còn có tiềm năng ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên và sinh thái trên phạm vi rộng lớn hơn nhiều.

Cần lưu ý khảo sát đặc điểm hệ sinh thái và cấu tạo địa hình đáy biển khu vực dự án và đánh giá tác động môi trường sinh thái (đặc biệt hệ sinh thái nhạy cảm tại khu vực dự án và xung quanh, trong phạm vi ảnh hưởng đã xác định) và tính ổn định của đáy biển. Dòng chảy và chế độ hải văn vùng bờ, đây là vấn đề liên quan đến xói lở, bồi tụ và lan truyền ô nhiễm khu vực ven bờ. Các vấn đề liên quan đến hoạt động nuôi trồng, đánh bắt hải sản và giao thông trong khu vực. Tác động của dự án đến cảnh quan và du lịch.

Hoạt động san lấp, lấn biển sẽ cần các nguồn vật liệu san lấp và xây dựng cần xác định nguồn cung cấp, cách thức khai thác, vận chuyển và tác động đến môi trường của các hoạt động này. Các vấn đề liên quan đến chất thải và xử lý chất thải trong quá trình thi công và khi dự án đi vào hoạt động.. Ngoài ra, cũng cần đánh giá việc cung cấp nước, năng lượng... cho dự án.  Các tác động liên quan đến kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh cũng là một phần không thể thiếu trong quá trình xem xét các tác động của dự án.

Trên thế giới và Việt Nam đã có nhiều dự án lấn biển như thế này, điển hình là việc Trung Quốc đã có các hoạt động lấn biển cải tạo các bãi đá ngầm quần đảo Trường sa dấy lên nghi ngờ họ đã cố tình hủy hoại san hô và hệ sinh thái ở khu vực này. Việc xem xét một dự án lấn biển cần phải hết sức thận trọng trên cơ sở đánh giá đầy đủ mọi khía cạnh của dự án.