Nên giảm bớt đối tượng được mua nhà ở xã hội![09/08/19]

Nên giảm bớt đối tượng được mua nhà ở xã hội! (Phỏng vấn Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Trần Ngọc Hùng)

 

BBT. Nhu câù  nhà ở cho những người có thu nhập tương đối thấp luôn hiện hữu. Để đáp ứng nhu cầu này, có nhiều cách. Tuy vậy, giải pháp ‘nhà ở xã hội’ vừa qua dường như chỉ là ‘phao cứu sinh’ mà nhà nước ban cho cho một số doanh nhân bất động sản lúc khủng hoảng thừa ế các căn hộ.  Cũng lại là một kiểu ‘lợi ích nhóm’! Xin lưu ý rằng vào giữa năm ngoái Bộ Xây dựng từng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bổ sung thêm 3.000 tỷ đồng vốn tín dụng cho nhà ở xã hội.

 

Dưới đây là bài phỏng vấn Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Trần Ngọc Hùng do phóng viên ‘Người Đô Thị’ thực hiện.

Nhà tái định cư ra đời từng được kỳ vọng sẽ giúp ổn định cuộc sống cho những gia đình thuộc diện giải tỏa. Thế nhưng, khi triển khai trong thực tế, hình thức này lại nảy sinh nhiều phức tạp, trong khi đó dân lại thiếu mặn mà. Quan điểm của ông như thế nào về nghịch lý này?

Đã từ nhiều năm chúng tôi đã đề nghị không xây dựng nhà tái định cư ở các đô thị đã có nhiều loại nhà ở khác nhau. Đặc biệt theo quy định của Luật nhà ở đền bù cho dân theo giá thị trường để người dân tự chủ động đi mua.

Nhưng vì sao, nhà tái định cư vẫn được xây dựng và triển khai?

Hiện nay, Luật Đất đai đang có một quy định, đó là: Trước khi thu hồi đất thì phải có nhà tái định cư cho dân. Quy định này đã có từ lâu nhưng vẫn chưa sửa theo quy định mới của Luật nhà ở. Bởi vậy nên một số tỉnh vẫn thực hiện theo phương thức: xây nhà tái định cư. Nói cách khác, họ đã lập dự án rồi nên dẫn tới tình trạng nhà ở tái định cư tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng dân không nhận, tình trạng nhà ở đã không lấp đầy thậm chí không có ai đến ở.

Nhiều lý do mà ai cũng biết tại sao người dân không đến ở như chất lượng kém, quản lý không chuyên nghiệp, giá nhà còn cao, đặc biệt so với giá đền bù. Thậm chí, nhà tái định cư một số tư nhân còn đắt hơn cả giá nhà thương mại… Rất nhiều vấn đề bất cập trong trong nhà tái định cư khiến người dân phải phản đối.

Bên cạnh nhà tái định cư, nhà ở xã hội cũng là loại hình dành cho nhóm đối tượng có thu nhập thấp. Theo ông, loại hình này nên phát triển thế nào để giữ được mục đích như ban đầu đưa ra?

Đối với nhà ở xã hội, tôi không phản đối nhưng có đề nghị, nên giảm bớt đối tượng và chỉ dành cho đối tượng đặc biệt.

Nhà ở xã hội sử dụng nguồn vốn nhà nước hoặc được trợ cấp rất lớn chỉ nên cần dành cho đối tượng cần trợ cấp, chứ không phải dành cho những đối tượng rộng rãi như hiện nay (cán bộ công chức, lực lượng vũ trang, …) mà ta đang quy định.  Những đối tượng này, tôi đề nghị chuyển sang loại nhà ở giá rẻ.

Nhà ở giá rẻ tức là Nhà nước chỉ đưa ra quy hoạch bắt buộc phải làm nhà bao nhiêu phần trăm tại các khu đô thị. Ví dụ, với khu Trung Hòa Nhân Chính, diện tích là 100ha thì cần phải dành ra bao nhiêu phần trăm cho căn hộ giá rẻ với diện tích từ 35 – 40m2. Và những người đang nằm trong đối tượng nhà ở xã hội đó nên đổi thành nhà ở thu nhập thấp và được nhà nước trực tiếp trợ cấp thông qua lãi vay ưu đãi tại Ngân hàng.

Nếu thay nhà ở xã hội thành nhà ở giá rẻ thì vai trò của Nhà nước sẽ nằm ở đâu để hỗ trợ những nhóm người đang gặp vấn đề eo hẹp về tài chính có một mái nhà để an cư lập nghiệp?

Nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp có hai vấn đề lớn: thứ nhất là đối với các chủ đầu tư được bán theo,  giá thị trường. Thứ hai là, toàn bộ những thứ miễn như miễn thuế sử dụng đất, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp… nên nhập vào quỹ phát triển nhà ở để bù lãi suất và cộng với các quyền khác nữa cho những người đối tượng như tôi nói ở trên khi đi mua nhà. Tức là, những ưu đãi không nên thông qua con đường dành cho chủ đầu tư mà chuyển trực tiếp cho người mua nhà. Từ đó cũng tránh được tình trạng hai giá và xin cho.

Tất cả các chủ đầu tư đều làm theo cơ chế thị trường bán nhà và quản lý nhà theo cách thương mại.

Thưa ông, liệu rằng nhà ở giá rẻ sẽ có giải quyết được tận gốc bài toán nhà ở cho nhóm khách hàng đang eo hẹp về nguồn tài chính?

Đối tượng lớn nhất mà chúng ta đang còn giải quyết phải chính là cán bộ công nhân, viên chức nhà nước, lực lượng vũ trang nhân dân dân nghèo thành thị. Những đối tượng này nên quan tâm tới phân khúc nhà ở giá rẻ. Cả thế giới chúng ta đã làm rồi. Với diện tích 35-40m2 sẽ giải quyết được nhu cầu cho những người có thu nhập thấp.  

Các nhà đầu tư sẽ cạnh tranh với nhau về chất lượng, về giá, về quản lý hậu xây dựng. Anh làm tốt sẽ bán được nhiều. Như ở Bình Dương, chẳng cần làm nhà ở xã hội mà cứ nhà giá rẻ thì bán bao nhiêu cũng hết.

Vậy, hành lang pháp lý cần phải thay đổi thế nào để giải quyết được câu chuyện người dân tiếp cận được với nhà ở?

Luật Nhà ở tôi đã đề nghị sửa liên quan đến đối tượng và cơ chế chính sách đối với chủ đầu tư, quy hoạch. Chúng ta cần phải bỏ cơ chế xin cho. Tất cả những cơ chế xin cho đều rơi vào lợi ích nhóm mà không giải quyết được vấn đề. Nếu đã không giải quyết được thì lại sinh ra các vấn đề phức tạp khác.

Linh Di thực hiện