Hồ chứa ở vịnh Rạch Giá có mâu thuẫn với Cống Cái Lớn – Cái Bé?[26/04/20]
26/04/2020 16:42
Hồ chứa ở vịnh Rạch Giá có mâu thuẫn với Cống Cái Lớn – Cái Bé?
Khi trả lời phỏng vấn của báo ‘Người Đô Thị’ về ‘Hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long’ (ĐBSCL) (đã đăng trên www.vncold.vn), GS.TSKH. Phạm Hồng Giang có lưu ý đến đề xuất làm hồ chứa nước ngọt tại vịnh Rạch Giá (hồ RG) của một số chuyên gia tại Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam. Tin cho biết một số độc giả muốn hỏi thêm về quan hệ giữa hồ này với công trình cống ngăn mặn Cái Lớn – Cái Bé (CL-CB) đang thi công, chúng có bác bỏ nhau không? GS. Phạm Hồng Giang trả lời chung như sau:
Hai dự án này không bác bỏ nhau mà còn hỗ trợ nhau.
· Ngoài những mục tiêu kinh tế - xã hội khác, hồ RG có mục tiêu trữ nước ngọt. Cống ngăn mặn CL-CB, theo tôi hiểu, có nhiệm vụ ‘kiểm soát mặn’ để đáp ứng yêu cầu nước đa dạng cho trồng lúa và phát triển thủy sản, được vận hành linh hoạt, có lúc ngăn mặn nhưng có lúc cần lấy mặn (trước đây, ở Bạc Liêu và vài nơi khác đã xảy ra tình huống chưa kịp mở cống nên dân tự ý phá cống để lấy nước mặn vào đồng nuôi tôm). Khi đóng cống để ngăn mặn, hồ RG sẽ hỗ trợ tiếp thêm nguồn ngọt cho sông CL-CB.
· Cũng xin nói thêm rằng trước kia, khi chỉ lo trồng lúa trong điều kiện tự nhiên bình thường thì làm các cống ngăn mặn là đủ vì dòng nước ngọt– mặc dù yếu – vẫn được tiếp từ thượng nguồn vào các kênh rạch đồng bằng. Nhiều năm trở lại đây, tình hình đã khác. Chịu những tác động nặng nề của biến đổi khí hậu và các công trình ở thượng nguồn, nên về mùa khô, hầu như không còn nước ngọt tiếp vào nữa làm cho kênh rạch ở hạ du vẫn khô nẻ dù đã có cống ngăn mặn. Có thể nói cống ngăn mặn là cần nhưng chưa đủ để khắc phục hạn hán trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các công trình ở thượng nguồn.
· Các tác giả đưa ra đề xuất hồ RG đã từ hàng chục năm nay khi chưa triển khai cống CL-CB. Để cống CL-CB vận hành bình thường thì cần điều chỉnh tuyến đập ở hồ RG sao cho không chắn cửa sông CL-CB.