Chương trình bồi dưỡng kiến thức quản lý an toàn đập- Nứt đập và biện pháp xử lý- Video No.16

Nứt đập và biện pháp xử lý- Video No.16

Nứt đập là hiện tượng xảy ra khá phổ biến ở đập đất. Vết nứt có thể chạy dọc/song song đỉnh đập (vết nứt dọc), hoặc cắt ngang đập (vết nứt ngang). Vết nứt ngang đập nếu kéo sâu dưới mực nước hồ thì hết sức nguy hiểm, có thể gây vỡ đập. Vết nứt dọc nếu nghiêm trọng có thể gây trượt mái đập.

Nguyên nhân nứt ngang đập có thể là: 

- Lún không đều giữa thân đập và vai đập. Vùng vai đập có chiều cao nhỏ, vùng lòng sông có chiều cao lớn nhưng thiết kế không có giải pháp xử lý thích hợp.

- Theo dọc đập, khu vực yên ngựa có đáy đập lồi lên, hai bên có chiều cao đập lớn gây lún không đều;

- Tiếp giáp giữa đập cũ và khối đắp lại khi thay thế cống lấy nước; 

Nguyên nhân nứt dọc đập có thể là:

- Do đất đắp có nhiều hạt bụi, tính co ngót/trương nở lớn. Nếu vì lý do này, vết nứt thường xuất hiện tại thời điểm cuối mùa mưa, đầu mùa khô; 

- Do đắp áp trúc không đúng kỹ thuật hoặc không xử lý nền khối áp trúc tốt trước khi đắp (nếu khu vực này  là ao hồ, lòng sông cũ); 

- Động đất hoặc tải trọng giao thông nặng đi lại trên đập trong khi nền đập là đất yếu;

- Ngoài ra nứt dọc đập còn do một số nguyên nhân gián tiếp gây ra như xói ngầm, sạt trượt mái thượng hạ lưu, …

Biện pháp xử lý vết nứt:

- Việc đầu tiên khi phát hiện vết nứt là che phủ, không để nước mưa xâm nhập vào vết nứt. Sơ hoạ vị trí và kích thước vết nứt để báo cáo cấp có thẩm quyền và  tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến tiếp theo.

- Nếu vết nứt sâu không quá 2m thì đào rãnh hình nêm đến đáy vết nứt, sau đó lấp lại bằng vật liệu tương tự vật liệu đắp đập, đầm chặt để đề phòng mưa và tiếp tục theo dõi.

- Nếu vết nứt sâu hơn thì phải đánh giá nguyên nhân và đề xuất giải pháp để triệt tiêu nguyên nhân. Sau đó sử dụng các thiết bị chuyên dụng để khoan phụt lấp đầy vết nứt. Ví dụ: Nếu vết nứt sâu, rộng chạy song song với đỉnh đập hoặc vết nứt hình cung, vết nứt vách đứng và dốc; vết nứt có xu hướng tiếp tục phát triển thì cần xử lý nguyên nhân gây sạt, trượt mái thượng hạ lưu.

Xem Video ở đây