Chương trình bồi dưỡng kiến thức quản lý an toàn đập- Sửa chữa/Xử lý hư hỏng cống lấy nước- CLIP No.27

Sửa chữa/Xử lý hư hỏng cống lấy nước- CLIP No.27

Hư hỏng cống có nhiều dạng và do nhiều nguyên nhân, có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau. Việc chỉ định giải pháp sửa chữa thường phải được thảo luận bởi các chuyên gia có kinh nghiệm và quyết định phương án dựa trên phân tích kinh tế- kỹ thuật, và đặc biệt phải tính đến việc bảo đảm an toàn đập trong quá trình thi công. Lấy ví dụ: chọn phương án thay thế cống cũ bằng cống mới nhưng không tính đến thời điểm lũ về mà đê quây chưa thanh thải được thì nguy cơ vỡ đê quây là rất cao.

Hư hỏng cống lấy nước có thể phân thành các nhóm sau: (1) Nhóm hư hỏng do vật liệu bê tông cống, và (2) Nhóm hư hỏng do thấm tiếp xúc sau lưng cống.

Khi bê tông thân cống còn tốt, nhưng khớp nối biến dạng, mối nối thi công bị hư hỏng dẫn đến nước rò từ ngoài vào (khi chảy không áp), hoặc từ trong ra (khi chảy có áp) tạo ống xói trong đất đắp bên ngoài. Nếu có thể chui vào cống được thì có thể khoan phụt từ trong cống để lấp đấỳ lỗ rỗng phía ngoài, kết hợp gia cố đất xung quanh bằng vật liệu đặc biệt, vừa có tác dụng lấp đầy khoảng trống vừa có tác dụng gia cố đất sau lưng cống. Nếu cống nhỏ không chui vào được thì phải tính đến phương án làm cống mới thay thế.

Khi bê tông thân cống đã nứt nẻ, mục rỗng, xâm thực, mất khả năng chịu lực: có 2 phương án có thể xem xét: (1) Thay thế cống mới; hoặc (2) Luồn ống thép và chèn vữa bê tông vào khoảng trống giữa cống cũ và ống thép.

Khi thay thế cống mới cần chú ý xử lý kỹ thuật để đảm bảo lún giữa đập cũ và khối đắp mới. Đồng thời bố trí tiến độ thi công phù hợp, mọi công việc phải bảo đảm kết thúc trước khi mùa lũ nhằm bảo đảm an toàn. Chỉ sử dụng phương án luồn ống thép khi cho phép giảm nhỏ tiết diện mặt cắt thuỷ lực, bảo đảm khoảng trống giữa lòng trong cống cũ và ống thép không nhỏ hơn 12cm để có thể bơm vữa bê tông. Khi thiết kế cần quan tâm đến cấp phối vữa bê tông tự lèn và việc găng chống ống thép chắc chắn trong khi bơm bê tông.

Trường hợp phần cửa vào bao gồm khe van và bê tông xung quanh bị hư hỏng do xâm thực, do chất lượng thi công... thì có thể xem xét các phương án thi công như: (1) Hạ thấp mực nước hồ kết hợp đắp đê chặn cửa vào và thi công; hoặc (2) Làm thùng chụp để thợ xuống đục bê tông, lắp đặt thép chờ và đổ bê tông hoàn thiện.

Nói chung việc sửa chữa cống là kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi người thiết kế phải có nhiều kinh nghiệm, người thi công phải chuyên nghiệp để bảo đảm thi công nhưng phải an toàn.

Xem Video ở đây