Lời nói đầu

Thủy văn và đập có mối liên hệ chặt chẽ, tuy nhiên mỗi lĩnh vực có thể được nghiên cứu độc lập. Trên thực tế, hầu hết các phân tích thủy văn phục vụ cho đập không phụ thuộc vào loại hình hay đặc điểm kết cấu của đập. Vị trí công trình chỉ đóng vai trò xác định lượng và biến động dòng chảy cho các mục đích như tưới tiêu, thủy điện, cũng như các đặc trưng của những sự kiện thủy văn bất thường có thể đe dọa đến an toàn đập (như lũ, cường độ dòng chảy). Tuy nhiên, các nghiên cứu thủy văn thường không đi sâu vào cấu trúc đập.

Cho đến nay, bốn hướng dẫn liên quan đã được công bố bởi Ủy ban bao gồm : Các phương pháp lựa chọn lũ thiết kế (#82, 1992), Hướng dẫn và các trường hợp thực tế về đập và đánh giá lũ (#125, 2003), Đánh giá tổng quan vai trò của đập trong việc giảm lũ (#131, 2006) và Quản lý lũ tổng hợp (#156, 2010). Các hướng dẫn này chủ yếu đề cập đến lũ, những rủi ro và ảnh hưởng đối với các cộng đồng liên quan. Trình bày các ví dụ về vai trò của đập, và khái niệm về cách tiếp cận để đánh giá các tình huống cực đoan. Các kinh nghiệm trong việc tích hợp quản lý lũ lụt vào hoạt động của hồ chứa cũng được đề cập, có xét đến biến đổi khí hậu và các kinh nghiệm thực tế.

Hướng dẫn này đi theo hướng kỹ thuật, được xây dựng nhằm phục vụ đối tượng là các chuyên gia. Nội dung gồm ba chương: Chương đầu tiên đóng vai trò như một cẩm nang về các phương pháp thủy văn 'cổ điển', trình bày ngắn gọn và nhấn mạnh những đặc điểm chính của chúng. Chương thứ hai giới thiệu một cách tiếp cận mới, đầy hứa hẹn trong việc xử lý các bất định liên quan đến lũ lụt cực đoan, được thiết kế để tận dụng năng lực tính toán khổng lồ của máy tính. Chương cuối cùng tập trung phân tích các tiêu chí được áp dụng ở nhiều quốc gia nhằm xác định mức độ nghiêm trọng của lũ lụt cần được lấy làm tham chiếu trong thiết kế hệ thống thoát lũ.

Tất cả các thành viên của Ủy ban đã đóng góp vào việc chuẩn bị các chương trong Bản tin này, và họ xứng đáng được trân trọng vì những nỗ lực cũng như sự hợp tác tích cực. Một số thành viên còn đảm bảo rằng các chương được trình bày với hình thức phù hợp, đóng vai trò như tinh thần và linh hồn của Bản tin. Các tác giả đã dành trọn tâm huyết, năng lượng và sự tinh tường để thu thập, xử lý thông tin và biên soạn văn bản. Ở cuối mỗi chương, họ cũng đưa ra một số khuyến nghị cụ thể. Tôi đặc biệt biết ơn về chất lượng và giá trị công việc mà họ đã mang lại. Các tác giả bao gồm:

Chương 1 Jun Kyung Soo, Hàn Quốc Chương 2 Roderic Nathan, Australia

Chương 3 Douglas Sparks, Canada

Michel Tremblay, Canada Ozcan Dalkir, Turkey

Chúng tôi kỳ vọng rằng những kiến thức được trình bày trong Hướng dẫn này sẽ hỗ trợ các chuyên gia trong công việc của họ, dù là thông qua việc vận dụng các phương pháp truyền thống, áp dụng những cách tiếp cận mới hay lựa chọn phù hợp giữa lũ thiết kế và lũ kiểm tra.

Bernard Joos

Chủ tịch, Ủy ban Kỹ thuật về Đánh giá Lũ và An toàn Đập

Tháng 12 năm 2015

Mục lục

Lời nói đầu

Giới thiệu

Chương 1 Biểu đồ lũ

1.1 Biểu đồ mưa thiết kế

1.2 Đồ thị lũ

1.3 Thuỷ đồ đơn vị tổng hợp (Synthetic Unit Hydrograph)

1.4 Diễn toán lũ

1.5 Xác định lũ thiết kế