|
|
|
|
|
Busting 12 Covid-19 Myths That Could Kill |
|
Bật tung 12 lầm tưởng chết người về Covid-19 |
William A. Haseltine
I
We have underestimated the force that is SARS-CoV-2 and its impact on global society since the beginning. Our miscalculation of everything from how the virus spreads to how much it can adapt and change has led to the loss of millions of lives worldwide, with infections and deaths still on the rise to this day. You think we would have learned our lesson by now—and yet in the face of increasingly dangerous variants, a rhetoric of relentless optimism undergirded by complacency and inaction continues to cloud our better judgment.
Chúng ta đã đánh giá thấp sức lực của SARS-CoV-2 và tác động của nó đối với xã hội toàn cầu ngay từ đầu. Việc tính toán của chúng ta sai lầm về mọi thứ, từ cách thức virus lây lan đến mức độ nó có thể thích nghi và thay đổi, đã dẫn đến thiệt hại hàng triệu sinh mạng trên toàn thế giới, với các ca nhiễm trùng và tử vong vẫn đang gia tăng cho đến ngày nay. Bạn nghĩ rằng bây giờ chúng ta đã học được bài học của mình — tuy nhiên khi đối mặt với những biến thể ngày càng nguy hiểm, giọng điệu lạc quan không ngừng dựa trên sự tự mãn và việc ngưng hành động đã tiếp tục làm lu mờ khả năng chúng ta phán đoán tốt hơn.
Last year, neither the first appearance of the virus in Wuhan in late 2019 nor the dire situation that capsized Italy in March and April 2020 constituted a wake up call. Only after the first waves of Covid-19 cases hit Europe and the United States hard did either population begin to take the pandemic more seriously. This year, once again, the catastrophic outbreaks that slammed through India this past spring didn’t seem to be a sufficient warning that worse was to come. Instead many countries, the US among them, began to systematically dismantle the web of protective measures they spent the better part of last year building. Until now.
Năm ngoái, không phải sự xuất hiện đầu tiên của virus ở Vũ Hán vào cuối năm 2019 cũng không phải tình huống thảm khốc đã lật đổ Ý vào tháng 3 và tháng 4 năm 2020 đã tạo nên một hồi chuông cảnh tỉnh. Chỉ sau khi những đợt sóng Covid-19 đầu tiên tấn công châu Âu và Hoa Kỳ thì dân chúng mới bắt đầu coi trọng đại dịch hơn. Năm nay, một lần nữa, những đợt bùng phát thảm họa ập đến khắp Ấn Độ vào mùa xuân vừa qua dường như không phải là một lời cảnh báo đầy đủ về điều tồi tệ hơn sẽ xảy đến. Thay vào đó, nhiều quốc gia, trong số đó có Mỹ, bắt đầu gỡ bỏ một cách có hệ thống mạng lưới web các biện pháp bảo vệ mà họ đã dành phần tốt hơn của năm ngoái để xây dựng. Cho đến tận bây giờ.
From where we’re standing, we can see even the most successful pandemic response strategies have missed the mark in some critical way. Those who relied extensively on rigorous lockdowns and border controls are now struggling to stamp out major new reinfections, for example in Australia and China. In the United States, where our masks and mass vaccinations have been our primary defense, case counts are escalating in many regions, particularly where these public health interventions failed to gain much traction. How did we get here? By telling ourselves stories that were convenient truths until they proved false—in other words, mythologizing a virus when it needed rigorous, evidence-based demystifying. Below I unpack a number of such myths, explaining the difference between what we thought then and what we know now.
Từ chỗ mà chúng ta đang đứng, chúng ta có thể thấy ngay cả những chiến lược ứng phó với đại dịch thành công nhất cũng đã bị bỏ quên một cách nguy hiểm. Những người vốn dựa hẳn vào các cuộc phong tỏa nghiêm ngặt và kiểm soát biên giới hiện đang phải vật lộn để dập tắt các đợt tái nhiễm mới, ví dụ như ở Úc và Trung Quốc. Tại Hoa Kỳ, nơi khẩu trang và tiêm chủng hàng loạt là biện pháp bảo vệ chính của chúng tôi, số lượng ca bệnh đang gia tăng ở nhiều khu vực, đặc biệt là ở những nơi mà những can thiệp y tế công cộng này không được chú ý. Chúng ta đã tới đây như thế nào nhỉ? Bằng cách tự kể những câu chuyện là sự thật tiện lợi cho đến khi chúng được chứng minh là sai – hay nói cách khác là, huyền thoại hóa một con virus trong khi nó cần được làm sáng tỏ dựa trên chứng cứ chặt chẽ. Dưới đây, tôi bóc tách một số lầm tưởng như vậy, giải thích sự khác biệt giữa những gì chúng ta nghĩ lúc đó và những gì chúng ta biết bây giờ.
Myth #1: Covid-19 originated in a foreign country, so it will remain a foreign virus.
Infectious diseases neither recognize nor abide by geopolitical boundaries. The world stood by and did nothing as Covid-19 infections escalated in China, when we should have known full well that nothing would stop it from reaching our respective shores.
Lầm tưởng #1: COVID-19 bắt nguồn từ một nước ngoài nên nó là một loại virus ngoại lai.
Các bệnh truyền nhiễm không được công nhận cũng như không tuân theo các ranh giới địa chính trị. Thế giới đã đứng yên và không làm gì khi sự lây nhiễm Covid-19 leo thang ở Trung Quốc, khi mà lẽ ra chúng ta phải biết rất rõ rằng không gì có thể ngăn cản nó tới bờ biển tương ứng của chúng ta.
Myth #2: Closing borders will keep Covid-19 out.
Blunt border controls didn’t thwart the virus from entering and circulating in Europe, the United States, or—as we’re now seeing with the rise of more infectious variants—countries where they were enforced most stringently, like China and Australia. The highly contagious Delta variant has proven adept at penetrating even the most drastic containment protocols. Only in the small country of New Zealand, where government officials have combined dramatic limits on foreign travel with rigorous screening, contact tracing, and mandatory isolation of all travelers, has this strategy continued to reap significant rewards.
Lầm tưởng #2: Đóng chặt biên giới sẽ ngăn được Covid-19
Các biện pháp kiểm soát biên giới thiếu sắc bén rõ ràng đã không ngăn được vi-rút xâm nhập và lưu hành ở châu Âu, Hoa Kỳ hoặc — như chúng ta đang thấy hiện nay với sự gia tăng của nhiều biến thể lây nhiễm — các quốc gia nơi các biện pháp được thực thi nghiêm ngặt nhất, như Trung Quốc và Úc. Biến thể Delta rất dễ lây lan đã được chứng minh là thành thạo trong việc thâm nhập xuyên qua cả những quy trình ngăn chặn quyết liệt nhất. Chỉ ở đất nước nhỏ bé New Zealand, nơi các quan chức chính phủ đã kết hợp các giới hạn khủng cho việc du lịch nước ngoài với việc sàng lọc nghiêm ngặt, truy vết liên lạc và bắt buộc cách ly tất cả khách du lịch, chiến lược này mới tiếp tục gặt hái được những kết quả đáng kể.
Myth #3: Covid-19 will be no worse than seasonal flu.
Initially it was thought that Covid-19 might come and go like the seasonal flu, killing thousands but affecting most only mildly. The number of documented deaths from Covid-19-related causes now exceeds four million; clearly this wish did not come true.
Lầm tưởng # 3: Covid-19 sẽ không tồi tệ hơn bệnh cúm mùa.
Ban đầu người ta cho rằng Covid-19 có thể đến và đi giống như bệnh cúm mùa, giết chết hàng nghìn người nhưng hầu nhưchỉ ảnh hưởng ở mức độ nhẹ. Số ca tử vong được ghi nhận do các nguyên nhân liên quan đến Covid-19 hiện đã vượt quá bốn triệu người; rõ ràng điều mong muốn này đã không trở thành hiện thực.
Myth #4: Covid-19 will disappear on its own.
Many predicted the virus would vanish in the summer of 2020 or 2021, either quietly becoming endemic or succumbing to warm climates. But both summers the pandemic only intensified, proving SARS-CoV-2 can withstand tropical and even scorching temperatures, as has been the case in Indonesia. The virus is also on the rise in the US despite one of the hottest summers on record.
Lầm tưởng #4: Covid-19 sẽ tự biến mất.
Nhiều người dự đoán loại virus này sẽ biến mất vào mùa hè năm 2020 hoặc 2021, hoặc âm thầm trở thành loài đặc hữu hoặc không thể chống chọi lại với khí hậu ấm áp. Nhưng qua cả hai mùa hè, đại dịch chỉ gia tăng, chứng tỏ SARS-CoV-2 có thể chịu được khí nóng nhiệt đới và thậm chí là nóng thiêu đốt, như trường hợp ở Indonesia. Virus này cũng đang gia tăng ở Mỹ mặc dù đây là một trong những mùa hè nóng nhất được ghi nhận.
(to be continued còn tiếp)
|